Мангагийн түүх
- Itgel Selenge
- Apr 11
- 3 min read
Updated: Apr 11

Манга (漫画) нь Японы дүрслэх урлаг, түүхэн зураглал, уран зургийн уламжлалтай гүн холбоотой. Орчин үеийн манга XX зуунд хөгжсөн ч, түүний үндэс нь хэдэн зуун жилийн өмнө тавигдсан байдаг.
1. Эртний үе: Мангагийн үүсэл (XII–XIX зуун)
Японы мангагийн эх үүсвэр нь эртний уран зураг, дүрслэлүүдтэй холбоотой.
• Чожүгигяо (鳥獣戯画) – XII зуунo Энэ нь Японы хамгийн эртний "манга" гэж үзэгддэг уран зургуудын
нэг бөгөөд амьтдыг хүний дүрд оруулан хөгжилтэй байдлаар
дүрсэлсэн зурагт тууз юм.
• Укийо-э (浮世絵) – XVII–XIX зуунo УламжлалтмодонбарынзураглалбөгөөдХокусай(葛飾北斎)зэрэг
уран бүтээлчид уран сайхны хэв маягийг хөгжүүлсэн.o Хокусайн бүтээлүүдийн нэг болох "Hokusai Manga" (1814) нь олон
зураг, дүрслэл бүхий ном бөгөөд өнөөдрийн мангагийн суурь болсон гэж үздэг.
2. Орчин үеийн мангагийн үүсэл (XX зуун)
Аж үйлдвэржих үе ба барууны нөлөө (1900–1945)
Барууны соёл, комикс (жишээ нь, Диснейн хүүхэлдэйн кино, Америкийн комик ном) Японд нөлөөлж эхэлсэн.
1920-иод онд анхны манганы сэтгүүлүүд хэвлэгдэж эхэлсэн (Shōnen Club, Shōjo Club гэх мэт).
Дэлхийн II дайны үеийн цензур – Дайны үед мангагийн агуулга хязгаарлагдаж, голчлон эх оронч, суртал ухуулгын сэдэвтэй байв.
Послдайн үе ба "Мангагийн Эцэг" Осаму Тэзука (1945–1960)
Дайны дараа мангагийн шинэ үе эхэлсэн бөгөөд Осаму Тэзука (手塚治虫) орчин үеийн мангагийн "эцэг" гэж тооцогддог.
1947 онд Astro Boy (鉄腕アトム) манга гарч, шинэлэг киноны хэв маягтай зураасан зураг, дэлгэцийн техник ашигласан.
Тэрээр "кино шиг дүрслэл" (cinematic storytelling) гэсэн аргыг нэвтрүүлсэн. 3. Мангагийн алтан үе (1960–1980)
Мангагийн төрөл, жанрууд өргөжиж эхэлсэн.
Шонэн (Shōnen) болон Шожо (Shōjo) манга хөгжсөн
o ShōnenJump(1968)сэтгүүлгарч,алдартаймангацувралуудхэвлэгдэх болсон.
o Doraemon (ドラえもん) (1970) – Хүүхдүүдийн дуртай мангагийн нэг. o Golgo13,AshitanoJoeгэхмэтнасандхүрэгчдэдзориулсансэйнэн
манга гарч ирсэн.
4. Орчин үеийн манга (1990–Одоо)
1990-ээд онд Dragon Ball, One Piece, Naruto, Slam Dunk зэрэг манганууд дэлхий даяар алдартай болж, аниме болгон бүтээгдсэн.
2000-аад оноос мангагийн дижитал хувилбарууд (Webtoon, e-Manga) бий болж, онлайн платформуудаар (Shonen Jump+, Pixiv) нийтлэгдэж эхэлсэн.
Өнөөдөр манга нь дэлхий даяар түгэж, олон орны уншигчдын сонирхлыг татсаар байна.
Японы манга нь олон зуун жилийн хөгжлийн үр дүнд өнөөдрийн алдартай урлагийн хэлбэр болсон. Эртний уран зургаас эхлээд орчин үеийн дижитал манга хүртэл тасралтгүй хөгжиж, дэлхийн соёлын нэг хэсэг болжээ.
1. Манганы төрлүүд
Манга олон төрлийн сэдэв, жанрын хүрээнд бүтээгддэг. Үүнд:
Шонэн (少年) – Хөвгүүдэд зориулсан, ихэвчлэн адал явдал, тулаантай (One Piece, Naruto, My Hero Academia).
Шожо (少女) – Охидод зориулсан, хайр дурлал, харилцаанд төвлөрсөн (Sailor Moon, Fruits Basket).
Сэйнэн (青年) – Насанд хүрсэн эрчүүдэд зориулагдсан, илүү гүн гүнзгий, хүнд сэдэвтэй (Berserk, Tokyo Ghoul).
Жосэй (女性) – Насанд хүрсэн эмэгтэйчүүдэд зориулсан, бодит амьдралын романтик болон драматик түүхтэй (Nana, Honey and Clover).
Исекай (異世界) – Гол дүр өөр ертөнц рүү шилжиж адал явдалд ордог (Re:Zero, That Time I Got Reincarnated as a Slime).
Мэка (メカ) – Том робот, ирээдүйн технологийн талаар өгүүлдэг (Gundam, Evangelion).
Спорт (スポーツ) – Спортын өрсөлдөөн, тэмцэл дээр суурилсан (Haikyuu!!, Slam Dunk).
2. Манганы онцлог
Баруун гар талаас зүүн тийш уншдаг, барууны комиксоос ялгаатай.
Ихэнх манга хар, цагаан өнгөөр хэвлэгддэг.
Манга Японд сэтгүүл хэлбэрээр нийтлэгдэж, алдартай болвол бие даасан
ном болж гардаг.
Мангагаас сэдэвлэсэн аниме (хөдөлгөөнт кино) олон бий (Attack on Titan,
Demon Slayer).
3. Алдартай манга
One Piece – Далайн дээрэмчдийн адал явдал
Naruto – Нинжагийн ертөнц
Dragon Ball – Тулааны урлаг, адал явдал
Death Note – Ухаалаг тулаан, сэтгэлзүйн драм
Demon Slayer (Kimetsu no Yaiba) – Чөтгөр ангуучдын тэмцэл
Японы манга нь дэлхий даяар олон уншигчдын сонирхлыг татсан гайхалтай бүтээлүүдтэй!